تبریز شهراولین ها
شهر تبريز است وجان قربان جانان ميكند سرمه چشم از غبار كفش مهمان ميكند
خبرگزاری فارس: برای اولین بار کتب خارجی در تبریز ترجمه شد که از آن جمله عبارتند از: پطر کبیر، شارل دوازدهم، اسکندر کبیر اولین رمان ایران به نام ((ستارگان فریب خورده- حکایت یوسف شاه سراج)) توسط میرزا فتحعلی آخوند زاده در تبریز به رشته تحریر در آمد. اولین دایرهّ المعارف توسط محمد رضا زنوزی تبریزی نوشته شد. اولین کتابخانه عمومی توسط میرزاحسن خان خازن لشگر در سال 1312 در تبریز تاسیس شد اولین سینمای ایران پس از پنج سال از اختراع جهانی آن (توسط برادرن لومیر)، در تبریز با نام سولّی(آفتاب) تاسیس گردید اولین تاکسی هوایی با نام ایر تاکس در تبریز راه اندازی شده اولین نمایشنامه و تئاتر در تبریز به سال 1261 شکل گرفت. اولین عکاسخانه توسط قاسم میرزا در تبریز راه اندازی شد. اولین فوتبالیست شاغل در اروپا (بلژیک) به نام حسین صدقیانی از اهالی تبریز در سالهای 1309-1311 بهترین گل زن باشگاه‌های این کشور بود و در فینال جام باشگاه‌های بلژیک با به ثمر رساندن سه گل باعث قهرمانی تیم رویال شالروا اسپورتینگ کلوپ در مقابل تیم بروکسل گردید. در زمینه پزشکی: نخستین طبیب محصل فرنگ نخستین کتاب‌های پزشکی نخستین آبله‌کوبی نخستین دانشکده پرستاری مامائی نخستین دندان‌های مصنوعی اولین عمل قلب باز پیوند قلب برروی سگ‌ها و نخستین عمل پیوند کلیه توسط دکتر جواد هیات در سال 1347در تبریز به انجام رسید اولین هوانورد ایرانی به نام کلنل محمد تقی خان پسیان از اهالی تبریز بود. اولین کارخانه اسلحه و مهمات در شهر تبریز بنا نهاده شد. اولین کارخانه چینی سازی در شهر تبریز ساخته شد اولین کارخانه تولید برق در این شهر و اولین خیابانی که در آن از چراغهای برقی استفاده شد خیابان چراغ گازی تبریز بود اولین ضرابخانه ماشینی و انتشار اسکناس از فعالیت های این شهر اولین‌ها بود. اولین شهر ایران که صاحب تلفن شد تبریز بود. اولین انجمن زنان در تبریز توسط صاحب سلطان خانم تشکیل گردید. اولین بلدیه و نظمیه پلیس مردمی و شهرداری ایران متعلق به تبریز است اولین مهمانخانه توسط میرزا اسحق خان معززالدوله در تبریز پذیرای مهمان گردید. اولین مدرسه کر و لال ها توسط جبار باغچه بان اولین مدرسه نابینایان توسط یک میسیون آلمانی اولین مدارس حرفه ای و بازرگانی توسط محمدعلی تربیت اولین کودکستان توسط ابوالقاسم فیوضات در تبریز بنا گذاشته شد. اولین پایگاه لرزه نگاری در تبریز (شهر زلزله خیز) بنا گذاشته شد. میرزا عبدالرحیم نجارزاده تبریزی معروف به «طالبوف» بنیانگذار انشای جدید نامیده شده‌است. وی با کنار گذاشتن نوشتار ثقیل آن زمان، مطالب خود را با زبانی ساده و بی تکلف نشر داد و بدین ترتیب تأثیر زیادی بر متون فارسی گذاشت. وی به همراه میرزا زین‌العابدین مراغه‌ای در نثر و داستان نویسی و میرزا جعفر خامنه‌ای در شعر نخستین کسان بودند که تحول شگرفی را موجب شدند. میرزا فتحعلی آخوندزاده بنیانگذار نمایشنامهنویسی کشور محسوب می‌شود. وی به دلیل اقامت در تفلیس از طریق سنت تئاتری آنجا با جهان تئاتر آشنا شده و آن را بهترین وسیله برای ترویج افکار نو یافته بود. آخوندزاده با شیوه‌ای متاثر از مولیر، پنج نمایشنامه به زبان ترکی نوشت. همچنین وی با نوشتن نخستین رمان ایرانی با عنوان ستارگان فریب خورده - حکایت یوسف شاه سراج در سال 1857 میلادی پیشکسوت نویسندگان این رشته ادبی نیز به شمار می‌آید. همچنین میرزا آقا تبریزی اولین نمایشنامهنویسی است که نمایش‌نامه‌های فارسی نگاشته‌است. در سال 693هجری قمری در دوره گیخاتوخان مغول اولین پول کاغذی به نام چاو در تبریز چاپ شد. نخستین اتاق بازرگانی ایران نیز در تبریز بنیاد نهاده شده‌است. تاریخ تأسیس اتاق تجارت در تبریز به سال 1285هجری خورشیدی بر می‌گردد و اولین اتاق تجارت در سطح کشور بوده‌است. اتاق تجارت تهران بعد از اتاق تجارت تبریز بنیاد یافته‌است. اولین نظمیه یا شهربانی به مفهوم امروزی توسط انجمن ایالتی آذربایجان در سال 1325هجری قمری در تبریز به وجود آمد. اجلال‌الملک که نماینده انجمن ایالتی آذربایجان بود به سمت نخستین رییس شهربانی انتخاب شد. از جمله کارهای این سازمان انتشار نشریه‌ای بود که به نام«نظمیه تبریز» منتشر شد. شهرداری تبریز نخستین شهرداری - یا به اصطلاح آن روز، بلدیه - کشور بود که در سال 1287بنیاد یافت و قاسم خان والی تحصیل کرده دانشگاه سن سیر (saint cyr) فرانسه به عنوان اولین شهردار تبریز انتخاب شد. اولین شهری که اتوبوس‌های شهری آن از کارت‌های هوشمند بدون تماس به جای بلیت‌های کاغذی استفاده می‌کنند. اولین شهری که برای تماشای مسابقات فوتبال، به جای بلیط کاغذی، از کارت هوشمند غیر تماسی استفاده می شود. تبریز نخستین شهرکشور است که دارای آتش‌نشانی است. اولین آتش‌نشانی در تبریز در سال 1221هجری شمسی هنگامی که نیروهای روسی در تبریز مستقر بودند، ساخته شد. این شهر در حال حاضر دارای 15ایستگاه آتش‌نشانی است که بر اساس استاندارد جهانی (یک ایستگاه برای هر 50٬000نفر)، شهر تبریز باید 30ایستگاه داشته باشد اولین و قدیمی‌ترین مؤسسه خیریه غیردولتی در کشور، جمعیت خیریه نوبر تبریز است. این تشکل در سال 1326توسط عده‌ای از خیرین محله نوبر تبریز با هدف مبارزه با فقر و کمک به مستمندان تأسیس شد و در سال 1331رسماً به ثبت رسید.
